Σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης (burnout syndrome)
Χ. ΘΕΛΕΡΙΤΗΣ*
*Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Ψυχίατρος-Ψυχοθεραπευτής, Επιστημονικός Συνεργάτης Α' Ψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Ψυχίατρος ΕΜΑΕΕ του ΕΠΙΨΥ

Περίληψη
Η εργασιακή εξουθένωση (burnout syndrome), όρος που για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε από τον Freudenberger (1974) (παρατηρώντας στη δεκαετία του '60 το προσωπικό μίας κλινικής αποτοξίνωσης), είναι ένα ψυχοσωματικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από τρεις κύριες συνιστώσες: α) συναισθηματική εξουθένωση, β) αισθήματα αποπροσωποποίησης και γ) μειωμένη λειτουργικότητα/ αποτελεσματικότητα στον επαγγελματικό τομέα σε συνδυασμό με νοητική κόπωση. Η αιτιολογία της θεωρείται πως είναι παρατεταμένο stress στην εργασία ή αλλού (Maslach και συν 2001). Η εργασιακή εξουθένωση μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο σε διαπροσωπικές συγκρούσεις, καθώς και εμφάνιση δυσάρεστων σωματικών συμπτωμάτων και αρνητικών συναισθημάτων που συνοδεύονται από μειωμένη παραγωγικότητα. Το άτομο που υποφέρει πιστεύει πως δεν μπορεί να κάνει κάτι για να ξεφύγει από αυτή την κατάσταση. Ο υποστηρικτικός κοινωνικός και οικογενειακός περίγυρος μπορούν να προφυλάξουν σε σημαντικό βαθμό τον άνθρωπο από τις δυσμενείς επιπτώσεις του εργασιακού stress. Επιπλέον ένα εργασιακό περιβάλλον το οποίο διακατέχεται από κλίμα εμπιστοσύνης, αλληλουποστήριξης σεβασμού και ανοιχτής επικοινωνίας μεταξύ των εργαζομένων μπορεί να προστατέψει αποτελεσματικά από την ανάπτυξη εργασιακής εξουθένωσης. Δυστυχώς στη σημερινή εποχή, οι ιδιαίτερα ανταγωνιστικές συνθήκες εργασίας, η μεγάλη αύξηση της ανεργίας σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση έχουν οδηγήσει στην ολοένα και αυξανόμενη έλλειψη κατάλληλων συνθηκών εργασίας για τη μείωση του εργασιακού stress. Προκειμένου τώρα οι εργαζόμενοι που υποφέρουν από εργασιακή εξουθένωση να ξεφύγουν από αυτήν χρειάζονται βοήθεια να αλλάξουν το τρόπο που σκέφτονται αλλά και την άποψη που έχουν ώστε να αναγνωρίσουν και να τροποποιήσουν τις καταστάσεις που τους φέρνουν σε αυτό το αδιέξοδο. Επιπλέον, τεχνικές αντιμετώπισης του stress μπορεί να βοηθήσουν αποτελεσματικά άτομα που υποφέρουν από αυτό το σύνδρομο. Εγκέφαλος 2010, 47(4):193-198.

Λέξεις κλειδιά: Σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης, στρες, γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, σωματική άσκηση, μεσογειακή διατροφή, κοινωνικός υποστηρικτικός περίγυρος, πνευματική ζωή.

Πλήρες κείμενο