Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής: Κλινική ψυχιατρική προσέγγιση
ΒΑΡΣΟΥ Ε.
Περίληψη
Οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) είναι συμπεριφορικά σύνδρομα με σημαντική σωματική και ψυχοκοινωνική νοσηρότητα και σημαντική θνητότητα. Προσβάλλουν ιδιαίτερα έφηβες και νεαρές γυναίκες και είναι σπανιότατες στους άρρενες. Τις τελευταίες δεκαετίες οι ΔΠΤ έχουν ελκύσει μεγάλο ενδιαφέρον τόσο στην επιστημονική κοινότητα όσο και στο κοινό. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δίνουν μεγάλη δημοσιότητα επ΄ ευκαιρία περιπτώσεων σε διασημότητες ή με θανατηφόρο κατάληξη. Ένας ακόμη λόγος είναι η διαφαινόμενη αύξηση στην συχνότητα της εμφάνισής τους, ιδιαίτερα στις δυτικοποιημένες κοινωνίες, με την προβαλλόμενη έμφαση στην λεπτότητα σώματος για τις γυναίκες.
Η ταξινόμηση και τα διαγνωστικά κριτήρια έχουν υποστεί αρκετές αναθεωρήσεις, με παρούσες ακόμη ασυμφωνίες μεταξύ ταξινομικών συστημάτων.
Οι ΔΠΤ σήμερα ταξινομούνται σε 3 κύριες κατηγορίες: Ψυχογενής Ανορεξία (ΨΑ), Ψυχογενής Βουλιμία (ΨΒ) και Άτυπη Διαταραχή Πρόσληψης Τροφής - κατά το Αμερικανικό σύστημα Διαταραχή Πρόσληψης Τροφής Μη Αλλιώς Καθοριζόμενη. Η ΨΑ και η ΨΒ χαρακτηρίζονται από την υπερβολική έμφαση που αποδίδουν οι ασθενείς στο βάρος και το σχήμα του σώματος, θεωρώντας την αυτοαξιολόγησή τους εξαρτημένη από τον έλεγχο που ασκούν σε αυτά. Στην ΨΑ αυτό οδηγεί στην αποφασιστική και σταθερή επιδίωξη συνεχούς απώλειας βάρους, με περιορισμό της προσλαμβανόμενης τροφής και με αποτέλεσμα τον υποσιτισμό, ενώ συχνά συνοδεύεται από υπερβολική γυμναστική ή άλλες ακραίες συμπεριφορές μείωσης του βάρους. Στην ΨΒ οι προσπάθειες περιοριστικής σίτισης διακόπτεται από συχνά επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπερφαγίας συνοδευόμενα από αίσθημα απώλειας του ελέγχου, ακολουθούμενα από καθαρτική συμπεριφορά (π.χ. προκαλώντας εμέτους ή άλλες τεχνικές αποτροπής της αύξησης βάρους).
Η αιτιολογία των ΔΠΤ είναι πολύπλοκη και πολυπαραγοντική. Υπάρχει αναμφισβήτητα γενετική προδιάθεση αλλά και ένα μεγάλο φάσμα περιβαλλοντικών παραγόντων κινδύνου θεωρούνται εμπλεκόμενοι στην αιτιοπαθογένεια.
Λέξεις κλειδιά: Διαταραχές πρόσληψης τροφής, ψυχογενής ανορεξία, ψυχογενής βουλιμία.