|
|||
|
|||
Η σχέση ψυχοκοινωνικών παραγόντων και ψυχοθεραπειών με την πορεία της καρκινικής νόσου
ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ Γ., ΜΑΔΙΑΝΟΣ Μ.
Τομέας Ψυχικής Υγείας και Επιστημών Συμπεριφοράς, Τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη
Η καρκινική νόσος θεωρείται από τις πιο πιεστικές καταστάσεις για τον άνθρωπο, συνέπεια αυτού είναι ότι η ψυχιατρική συμπτωματολογία σε ασθενείς με καρκίνο είναι 2-3 φορές περισσότερο σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Αυτό οφείλεται είτε στην ίδια την διάγνωση είτε στις εργώδεις θεραπείες, που υφίστανται συνήθως οι καρκινοπαθείς.
Τα ερωτήματα που τίθενται είναι: 1ον αν υπάρχει σχέση μεταξύ των ψυχολογικών και κοινωνικών παραμέτρων του ασθενούς και της εξέλιξης της πορείας της νόσου στον ασθενή, 2ον Τι μεσολαβεί μεταξύ της επίδρασης των ψυχοκοινωνικών παραγόντων και της εξέλιξης της καρκινικής νόσου; 3ον οι ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις επί των ψυχοκοινωνικών παραγόντων έχουν σχέση, επηρεάζουν την πορεία της νόσου στον ασθενή;
Σκοπός της μελέτης είναι να απαντήσει στα ανωτέρω ερωτήματα με την ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας.
Η πορεία των ασθενών με καρκίνο επηρεάζεται από ψυχολογικούς παράγοντες, όπως είναι: η μη διεκδικητικότητα με υψηλό στρες, στρεσογόνα γεγονότα ζωής, το μαχητικό πνεύμα, η απελπισία, η προσωπικότητα τύπου C, η εξωστρέφεια και από κοινωνικούς παράγοντες όπως, ο γάμος, το υποστηρικτικό κοινωνικό δίκτυο, η κοινωνική απομόνωση.
Φαίνεται ότι η βελτίωση των προαναφερόμενων παραγόντων καθιστούν τον ασθενή πιο δραστήριο και συνεργάσιμο ενώ βελτιώνουν τους αμυντικούς μηχανισμούς του ανοσοποιητικού συστήματος, που με την σειρά τους επηρεάζουν θετικά την πορεία της καρκινικής νόσου.
Ανάλογα επιδρούν και ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις που βελτιώνουν τους ανοσοβιολογικούς μηχανισμούς, την ψυχική συμπτωματολογία (άγχος, κατάθλιψη) την ποιότητα ζωής, την συναίνεση στην αντικαρκινική θεραπεία. Ιδιαίτερη σημασία δίδεται στην παράμετρο της επιβίωσης καθώς είναι μια μετρήσιμη παράμετρος, την οποία κάποιες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις φαίνεται να την αυξάνουν, ενώ άλλες όχι.
Τέλος προτείνεται να εφαρμόζεται σταθερά συνδυασμός παρεμβάσεων, ως μία συμπληρωματική (adjuvant) θεραπεία, που να περιλαμβάνει την πληροφόρηση, την εκπαίδευση συμπεριφορικής αντιμετώπισης των προβλημάτων, συναισθηματική στήριξη, ψυχοθεραπεία και πνευματική-υπαρξιακή προσέγγιση.
Πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν την άποψη του συνδυασμού των θεραπειών, καθώς δέχονται ότι οι σωματικοί παράγοντες επηρεάζουν μεν την θνησιμότητα περισσότερο από τους ψυχολογικούς, σημειώνουν όμως, ότι οι ψυχολογικοί παράγοντες ενδυναμώνουν την επίδραση των σωματικών παραγόντων. Εγκέφαλος 2009, 46(3):111-120.
Λέξεις κλειδιά: Ψυχολογικοί,κοινωνικοί παράγοντες, ψυχοθεραπεία, πορεία νόσου, καρκίνος.
