Η συμβολή της εργασίας, υπό την νευρολογικήν έποψιν, εις την διατήρησιν των νοητικών δυνατοτήτων του ατόμου:
Ειδική αναφορά εις την νόσον του Alzheimer
ΣΤΑΥΡΟΣ Ι. ΜΠΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ*
*Καθηγητής Νευρολογίας, Διευθυντής Α΄ Νευρολογικής Κλινικής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Περίληψις
Η εργασία αποτελεί σημαντικόν παράγοντα διά την διατήρησιν εις ικανοποιητικόν επίπεδον των νοητικών δυνατοτήτων του ατόμου. Τόσον η εργασία, η αναφερομένη εις την επιτέλεσιν νοητικού έργου όσον και η παραγωγική τοιαύτη, η συνοδευομένη υπό σωματικής ή φυσικής ασκήσεως, παρέχουν πληθώραν πληροφοριών εις τον εγκέφαλον και συμβάλλουν εις την αύξησιν της συναπτογενέσεως, κινητοποιούσαι τας διεργασίας της νευρωνικής πλαστικότητος. Η νευρωνική πλαστικότης εκφραζομένη κατά κύριον λόγον διά της αυξήσεως των δενδριτικών πεδίων των νευρώνων, της αυξήσεως των δενδριτικών ακανθών, της εντάξεως νέων νευρώνων εις ήδη υφιστάμενα νευρωνικά δίκτυα ή διά της δημιουργίας νέων νευρωνικών δικτύων, υπό το κράτος συνεχούς εισόδου επαναλαμβανομένων, εξειδικευμένων πληροφοριών, αποτελεί το υπόβαθρον της μαθήσεως και της αναπτύξεως υψηλών δεξιοτήτων και ικανών νοητικών ή φυσικών επιδόσεων. Κατά το γήρας η νευρωνική πλαστικότης σταδιακώς κάμπτεται, διατηρουμένη εν τούτοις και εις την προβεβηκυίαν ηλικίαν, ενώ κατά την νόσον του Alzheimer αύτη υφίσταται δραματικήν κάμψιν, οφειλομένην εις παθολογικήν αλλοίωσιν των δενδριτικών ακανθών και εις αδυναμίαν προβολής νέων, συνδυαζομένην μετά σημαντικού βαθμού μιτοχονδριακών αλλοιώσεων. Η εργασία κατά το γήρας και ιδίως κατά τα αρχικά στάδια της νόσου του Alzheimer, συμβάλλει εις την κινητοποίησιν του φλοιού των λοβών των εγκεφαλικών ημισφαιρίων και εις την διατήρησιν νευρωνικών δικτύων, διαλοβιακής επικοινωνίας, διά των οποίων διατηρείται η καθ' ημέραν λειτουργικότης του ατόμου, επιβραδύνεται η φθίνουσα πορεία αυτού και διατηρείται εις ικανοποιητικά πλαίσια η ποιοτική στάθμη της ζωής αυτού. Εγκέφαλος 2010, 47(4):159-169.
Λέξεις κλείδες: Εργασία, νευρωνική πλαστικότης, δενδριτικαί άκανθαι, νόσος του Alzheimer.